อากาศร้อน ๆ ในเมืองไทย ทำให้เราหลีกหนีไม่พ้นกับเหงื่อและคราบไคล นอกจากจะกลิ่นเหม็นอับ ยังก่อให้เกิดขึ้ไคลที่เกิดจากหนังกำพร้าของเราผลัดอยู่ทุกวันอยู่แล้ว เจอเหงื่อเข้าไปอีก กลายเป็นคราบและมีกลิ่นตัว บางคนมีกลิ่นตัวรุนแรง เพราะทั้งเหงื่อทั้งไขมัน เป็นปัญหารบกวนจิตใจและคนรอบข้าง ซึ่ง “สารส้ม” เป็นตัวที่ช่วยทำความสะอาดขึ้ไคลออกจากผิว และยังช่วยดับกลิ่นได้เป็นอย่างดี ซึ่งคนไทยนิยมใช้ดับกลิ่นกันมาช้านาน 

หลายคนอาจเคยได้ยินสรรพคุณสารส้มใช้ดับกลิ่นเต่าและแกว่งน้ำขุ่นให้ใส แต่ที่จริงสารส้มมีประโยชน์มากกว่าที่คิด วันนี้ zblogged มีเกร็ดความรู้ดี ๆ เกี่ยวกับสารส้ม ประโยชน์และโทษของสารส้มมีอะไรบ้าง สารส้มมีคุณสมบัติอย่างไร ใช้สารส้มทารักแร้ได้ไหม 

สารส้ม (ชื่อเคมี Alum) คือ สารทำให้หดตัว Astringent ที่เรียกว่า เกลือเชิงซ้อน ผลึกเกลือของสารประกอบที่มีธาตุอะลูมิเนียมและซัลเฟตเป็นสารประกอบหลัก มีรสฝาดเปรี้ยวไม่มีสี ไม่มีกลิ่น สามารถละลายน้ำได้ 

ประเภทของสารส้ม 

สารส้มสามารถแบ่งออกเป็น 2 ประเภท ได้แก่

1. Potassium Alum

สารส้มชนิดโพแทสเซียม อลัม เป็นเกลือโพแทสเซียมซัลเฟตที่มีน้ำ (Hydrated Potassium Aluminum Sulphate) มีลักษณะเป็นผลึกใส ไม่มีสี และอาจพบเป็นผงสีขาวละเอียดได้เช่นกัน 

2.Ammonium Alum 

สารส้มชนิดแอมโมเนียม เป็นเกลือแอมโมเนียม อะลูมิเนียมซัลเฟตที่มีน้ำ (Hydrated Ammonium Aluminum Sulphate) มีลักษณะเป็นผลึกใส ไม่มีสี 

สามารถนำสารส้มทั้ง 2 ชนิดไปใช้ประโยชน์ได้เหมือนกัน ทั้งในระบบครัวเรือนและภาคอุตสาหกรรม แต่สารส้มที่นิยมนำไปใช้งานมากที่สุด คือ สารส้มชนิดโพแทสเซียม อลัม (Potassium Alum)

คนในสมัยโบราณ นอกจากจะนำไปใช้แกว่งน้ำให้ตกตะกอน ยังนำสารส้มใช้ห้ามเลือดในกรณีที่เป็นแผลตื้น ๆ หรือแผลที่ไม่ลึกมาก โดยการบดให้เป็นผงละเอียดใช้โรยแผล นอกจากนี้ยังมีการนำสารส้มใช้ห้ามเลือดในกรณีที่ถอนฟัน ด้วยการใช้สารส้ม 1 ส่วน ละลายน้ำเย็น 9 ส่วน หรือ ละลายกับน้ำต้มเดือด 3 ส่วน แล้วใช้อมห้ามเลือดจากการถอนฟัน หรือใช้อมเป็นประจำเพื่อแก้บาดแผลในปาก และป้องกันฟันโยก ฟันคลอน เหงือกร่น

คุณสมบัติของสารส้ม

• ไม่มีสี ไม่มีกลิ่น เหมาะกับผู้ที่ไม่ชอบกลิ่นน้ำหอม แพ้น้ำหอม รวมถึงผู้ที่ชอบใช้น้ำหอม เพราะไม่มีกลิ่นไปหักล้างหรือรบกวนกลิ่นน้ำหอมที่ใช้ 
• ไม่มีส่วนผสมของครีมและน้ำมัน จึงใช้ได้โดยไม่เปื้อนเสื้อผ้า 
• ปลอดภัยต่อร่างกาย เพราะสารส้มมีคุณสมบัติเป็นประจุลบ ไม่สามารถซึมผ่านผนังเซลล์ผิวหนังเข้าสู่ร่างกายได้ ไม่เกิดการอุดตันรูขุมขน และไม่ทำลายโอโซน ไม่เป็นพิษต่อสิ่งแวดล้อม 
• มีความคงทนต่อสภาพแวดล้อม ไม่เสื่อมสภาพ ไม่เสื่อมสภาวะต่ออุณหภูมิห้อง 

ประโยชน์ของสารส้ม 

• ระงับกลิ่นตัว ด้วยการกวนสารส้มในน้ำ ใช้ผ้าชุบน้ำเช็ดตัว ช่วยระงับกลิ่นตัวได้ 100% นานถึง 24 ชั่วโมง สามารถใช้สารส้มทารักแร้ดับกลิ่นตัวได้เป็นประจำ โดยไม่เกิดอันตราย 
• เปลี่ยนน้ำขุ่นให้กลายเป็นน้ำใส โดยการกวนสารส้มในน้ำ สารแขวนลอยต่าง ๆ จะตกตะกอนลงก้น เหลือแต่น้ำใส ๆ ไว้ใช้อุปโภคได้
• ใช้ดับกลิ่นคาว โดยการกวรสารส้มในน้ำ แล้วนำน้ำที่ได้ไปล้างปลา เนื้อ หรือเครื่องในสัตว์ที่ต้องการดับกลิ่น
• ใช้ห้ามเลือด ด้วยการป่นหรือบดสารส้มให้เป็นผงละเอียดแล้วละลายน้ำ หรือใช้โรยบนบาดแผลได้เลย ซึ่งจะรู้สึกแสบเล็กน้อย แต่ห้ามเลือดได้ผลดี 
• ทาแก้ผื่นคันตามผิวหนังจากยุงหรือแมลงกัด และอาการคันระคายเคืองผิวหนังจากสาเหตุอื่น ๆ 
• ใช้หลังโกนหนวดไม่ให้เกิดการระคายเคือง ช่วยห้ามเลือดและสมานแผลที่เกิดจากการโกนหนวด
• ทำให้อาเจียนเพื่อถอนพิษ กรณีที่เผลอกินหรือกลืนสารพิษ เช่น กินเห็ดเมา กินยาผิด กลืนสารเคมี กรดหรือด่าง ให้ตำสารส้มละลายน้ำ แล้วดื่มถอนพิษ จะทำให้อาเจียนเอาพิษออกมา 
• ชุบไส้ตะเกียง ทำให้ไม่มีควัน วิธีคือ ใช้กวนสารส้มในน้ำ แล้วนำไส้ตะเกียงไปชุบ จากนั้นนำไปตากแดดให้แห้ง เวลาที่จุดตะเกียงก็จะไม่มีควันรบกวน
• รักษาถั่วงอกให้กรอบ สด เก็บได้นาน โดยการนำถั่วงอกแช่ลงในน้ำที่กวนด้วยสารส้ม แล้วค่อยตั้งให้สะเด็ดน้ำ 
• ดองผักให้กรอบ และช่วยให้อาหารกรอบ โดยเฉพาะผัก ทำง่าย ๆ โดยการนำผักไปแช่ในน้ำที่กวนด้วยสารส้ม ก่อนนำผักไปดองหรือปรุงอาหาร 
• ช่วยให้ข้าวเหนียวมีเมล็ดสวย วิธีทำ น้ำข้าวเหนียวแช่ในน้ำที่กวนด้วยสารส้ม ทิ้งไว้ประมาณ 20 นาที แล้วเปลี่ยนน้ำแช่ใหม่ เมื่อนำไปนึ่ง ข้าวเหนียวจะเรียงเม็ดสวย น่ารับประทาน นุ่ม และเก็บได้นานขึ้น
• เก็บรักษาพริกขี้หนูให้สดได้นาน โดยการนำพริกขี้หนูแช่ในน้ำสารส้มสักครู่ แล้วนำไปผึ่งให้แห้ง และเมื่อจะทานจะต้องล้างพริกก่อนทุกครั้ง  
• กันบูด ใช้สารส้มผสมกับแป้งเปียกเพื่อใช้กันบูดได้ 
• ใช้ป้องกันและรักษาส้นเท้าแตก 
• ใช้ในอุตสาหกรรมต่าง ๆ เช่น ย้อมสีผ้าเพื่อช่วยให้สีติดเส้นใยได้ดีขึ้น อุตสาหกรรมกระดาษ การประปา การบำบัดน้ำเสีย เป็นต้น 

ข้อควรระวังในการใช้สารส้ม 

แม้ว่าสารส้มมีประโยชน์ในหลายด้าน แต่ถ้าใช้ผิดวิธีก็อาจเกิดผลข้างเคียงได้ เนื่องจากสารส้มมีสารประกอบเป็นอะลูมิเนียมและซัลเฟต จึงต้องระมัดระวังในการใช้ และเพื่อใช้สารส้มให้ได้ผลอย่างปลอดภัย ควรใช้ในปริมาณที่เหมาะสม และปรึกษาผู้เชี่ยวชาญก่อนที่จะนำไปใช้ เพราะการใช้สารส้มในบางกรณีอาจเกิดอันตรายได้ เช่น การทานสารส้มอะลัมเพื่อช่วยให้อาเจียนขับสารพิษ แต่ถ้าทานในปริมาณมากเกินไป จะทำให้ร่างกายดูดซึมอะลูมิเนียมเข้าไปได้ รวมถึงผลข้างเคียงอื่น ๆ  เช่น อาการคลื่นไส้ หรือ ปวดศีรษะ ดังนั้น เพื่อความปลอดภัย แนะนำว่า ควรศึกษาข้อมูลให้ละเอียด รวมทั้งปรึกษาผู้เชี่ยวชาญก่อนใช้สารส้มดีที่สุด

ทาร์ตไข่ ขนมหวานแสนอร่อย คัสตาร์ดจากแป้งพายกรอบ ๆ แต่นุ่มละมุนลิ้นด้วยไข่แดง กลิ่นหอม ๆ ยามออกจากเตาร้อน ๆ จึงไม่แปลกที่ใครหลายคนจะโปรดปรานขนมชนิดนี้ และคนส่วนใหญ่ก็มักเข้าใจว่าเป็นขนมต้นตำรับจากเมืองฮ่องกงหรือมาเก๊า เพราะเป็นของขึ้นชื่อลือชาที่ใครไปเที่ยวแล้วต้องชิม ต้องซื้อกลับมาฝากคนที่บ้าน แต่ที่จริง ต้นกำเนิดของทาร์ตไข่กลับไม่ใช่ในโซนเอเชีย แต่กลับมีที่มาจากคนละฝั่งทวีปเสียด้วยซ้ำ! แถมคนที่คิดค้นสูตรทาร์ตไข่ ก็ไม่ใช่นักทำขนม หรือพ่อครัว แม่บ้านที่ไหน แต่ทาร์ตไข่ คือ เมนูกำจัดไข่แดงเหลือทิ้งจากการซักรีดของพระในอาราม !! โอ้ละหนอ เป็นไงมาไงกันละนี่ ถ้าอย่างนั้นต้องตามไปดูประวัติทาร์ตไข่ มาจากประเทศอะไรกันแน่ และทำไมจากของเหลือทิ้งจึงกลายเป็นขนมแสนอร่อยสุดฮิตที่รู้จักกันทั่วโลก 

ย้อนกลับไปถึงต้นกำเนิดของทาร์ตไข่ คือ ขนมหวานสัญชาติของโปรตุเกส เรียกว่า Pastéis de Nata ซึ่งมีประวัติมาอย่างยาวนาน โดยสูตรขนมชนิดนี้เกิดขึ้นในช่วงก่อนศตวรรษที่ 16 โดยพระสงฆ์คาทอลิก จากอาราม Hieronymites ในลิสบอน ซึ่งในสมัยนั้น พระและชีจะใช้ไข่ขาวเพื่อทำให้เสื้อผ้าอยู่ทรง ทำให้มีการใช้ไข่ขาวในปริมาณมาก จึงมีไข่แดงเหลือทิ้งจำนวนมากตามไปด้วย และด้วยเมืองลิสบอนในตอนนั้นเป็นอาณาจักรใหม่ที่เป็นเส้นทางการค้าสำคัญ ทำให้มีสินค้านำเข้ามาแลกเปลี่ยนค้าขายมากมาย โดยหนึ่งในนั้นก็คือน้ำตาล และโปรตุเกสเองก็สามารถเข้าถึงโรงงานน้ำตาลได้มากถึง 2,500 แห่ง เมื่อมีไข่แดงเหลือทิ้งมากมาย ประกอบกับน้ำตาลก็มีอยู่มากในขณะนั้น พระและชีในวัดจึงเกิดไอเดียนำทั้งสองสิ่งนี้มาอบเป็นขนมต่าง ๆ เป็นแนวทางและวิธีการลดขยะอาหาร ไม่ให้ไข่แดงถูกทิ้งโดยเปล่าประโยชน์ จนได้กำเนิดเมนูใหม่อย่าง “ทาร์ตไข่” ขึ้นมา

Egg tart on wooden background.

ต่อมาในช่วงศตวรรษที่ 1800 เกิดสงครามกลางเมืองจนเกิดความวุ่นวายในโปรตุเกส เกิดการปฏิวัติเสรีนิยม ลุกลามใหญ่โตจนกระทั่ง ค.ศ.1820 รัฐบาลโปรตุเกสได้หยุดจ่ายเงินให้กับวัดต่าง ๆ เมื่อไม่เงินสนับสนุนกิจกรรมภายในวัด ทำให้อารามและคอนแวนต์หลายแห่งต้องปิดตัวลง ส่วนวัด Jeronimos ที่ทำทาร์ตไข่กินกันเองภายในวัด เพื่อจะได้ไม่ต้องทิ้งไข่แดงให้สูญเปล่า ก็ได้ทำทาร์ตไข่ออกมาขายเพื่อหารายได้ให้วัดยังคงดำเนินการต่อไปได้ และด้วยที่เขตเบเล็มที่ตั้งของวัดนี้อยู่ไม่ไกลจากตัวเมืองลิสบอน จึงมักมีนักท่องเที่ยวมาเยี่ยมชมความสวยงามของวัดแห่งนี้ รวมไปถึงสถาปัตยกรรมอื่น ๆ ในบริเวณใกล้เคียง ทำให้ทาร์ตไข่กลายเป็นที่รู้จักและขยายเป็นวงกว้างมากขึ้น และเป็นที่ชื่นชอบจนได้รับความนิยมของนักท่องเที่ยว และเมืองอื่น ๆ ในโปรตุเกส

Egg tart on wooden background.

แต่แล้วก็สุดที่จะยื้อได้ อารามถูกสั่งปิดตัวลง แต่เพื่อไม่ให้ทาร์ตไข่ขนมยอดนิยมของทุกคนสูญหายไป พระลูกวัดจึงได้ขายสูตรทาร์ตไข่ให้กับเจ้าของโรงกลั่นน้ำตาล และ 3 ปีต่อมา โรงกลั่นได้เปิดร้านเบเกอร์รี่มีชื่อว่า “Fábrica de Pastéis de Belém” โดยมีเมนูเด็ดและโด่งดังก็คือ ทาร์ตไข่ โดยเรียกว่า “Pastéis de Belém” (เพื่อไม่ให้ซ้ำกับ Pastéis de Nata) กลายเป็นร้านทาร์ตไข่ที่มีชื่อเสียงของโปรตุเกส และเป็นต้นตำรับของทาร์ตไข่ที่ได้แพร่กระจายไปทั่วทุกมุมโลก 

ขนมอบจากเมืองโปรตุเกสได้ข้ามทวีปมาเติบโตในเอเชีย เพราะฮ่องกงและมาเก๊าเคยเป็นส่วนหนึ่งของประเทศอังกฤษและโปรตุเกสมาก่อน ทำให้มีการสืบทอดต่อกันมาจนถึงปัจจุบัน และกลายเป็นขนมที่ขึ้นชื่อของทั้งสองประเทศนั่นเอง 

รู้ได้อย่างไรว่าเป็นงูเหลือม 

งูในประเทศไทย มี 2 ชนิดหลัก ๆ ด้วยกัน ได้แก่ งูมีพิษและไม่มีพิษ แต่วิธีแยกให้ออกระหว่างงูพิษกับงูไม่มีพิษ ให้สังเกตที่หัวงู หากหัวเป็นสามเหลี่ยม คาดเดาเลยว่าเป็น งูพิษ แต่ถ้าหัวมนกลม คือ งูไม่มีพิษ ซึ่งงูเหลือมจัดเป็นงูไม่มีพิษ แต่อันตรายของงูเหลือม คือ การใช้วิธีรัดเหยื่อจนขาดอากาศหายใจ หรือรัดเหยื่อจนช็อก หมดสติ แล้วจึงค่อยกินเป็นอาหาร

ลักษณะทางกายภาพและพฤติกรรมของงูเหลือม มีดังนี้ 

งูเหลือม เป็นสัตว์ที่ถูกจัดให้อยู่ในไฟลัมสัตว์เลื้อยคลาน มีแกนสันหลัง ไม่มีพิษ มีปากใหญ่ ฟันแหลมคม ขากรรไกรแข็งแรงมาก หัวสีเหลือง หรือออกน้ำตาล มีเส้นสีดำกลางหัว ลากจากปลายจมูกถึงลำคอและจากหางตาถึงขากรรไกร ม่านตาหดตัวในแนวตั้ง เกล็ดเรียบ ท้องสีขาว ลำตัวมีสีน้ำตาลถึงน้ำตาลเทาอมเหลือง มีลายข้าวหลามตัดบนหลังตลอดความยาว ลำตัวมีลายจุดสีขาวประปราย หางยาว เป็นชนิดงูที่ยาวที่สุดในโลก มีขนาดใหญ่ โดยความยาวเฉลี่ยของลำตัว อยู่ที่ประมาณ 3.5 – 6 เมตร เลื้อยช้า แต่เมื่อเจอศัตรูจะดุร้ายและจู่โจมอย่างรวดเร็ว อาศัยนอนตามโพรงดิน โพรงไม้ที่มืด ๆ และเย็น ออกหากินเวลากลางคืน โดยหากินทั้งบนบกและในน้ำ งูเหลือมกินสัตว์แทบทุกชนิด ทั้งหนู นก ไก่ เป็ด สุนัข แมว เก้ง กวาง กระต่าย หรือแม้แต่ตัวเงินตัวทอง และจรเข้ โดยจะใช้วิธีรัดเหยื่อจนขาดอากาศหายใจ แล้วจึงกินด้วยการค่อย ๆ เขมือบเข้าไป เมื่อกินจนอิ่มแล้ว จะอยู่นิ่ง ๆ นาน ๆ อีกหลายวันจึงจะออกหากินอีก

Boa constrictor leopard, isolated on white

โดนงูเหลือมรัด งูเหลือมกัด เอาตัวรอดยังไง 

1. ตั้งสติ 
2. ห้ามกระชาก 
3. ใช้มือจับที่หัวงู กันงูสะบัด 

แม้ว่างูเหลือมจะไม่มีพิษ แต่ถ้าหากไปกระชากงูออกทันที ฟันงูเหลือมที่แหลมคมมาก ๆ จะทำให้เกิดแผลฉกรรจ์! 

ต้องทำอย่างไรเมื่องูหลามกัด? 

ควรใช้แอลกอฮอล์ หรือเครื่องดื่มที่มีส่วนผสมแอลกอฮอล์ฉีดหรือเทลงไปในปากงู งูจะค่อย ๆ คลายปากออก  

แล้วถ้าพลาดโดนงูเหลือมรัดต้องทำยังไง? 

สิ่งที่ต้องทำเมื่อโดนงูรัดขณะที่อยู่คนเดียว คือ พยายามหาหางของงูให้เจอ จากนั้นใช้ทุกส่วนของร่างกาย พยายามค่อย ๆ แกะจากส่วนหางของงู ออกทีละสเต็ป ให้แกะช่วงกลางลำตัว จากนั้นนำใส่กระสอบ โดยนำส่วนหางเข้าไปก่อน ตามด้วยส่วนหัว แล้วรีบรวบปากกระสอบมัดให้เป็นเกลียว หักคอกระสอบ และมัดเชือกให้แน่น แต่เพื่อความปลอดภัย หากไม่เคยมีประสบการณ์ในการจัดงูมาก่อน หรือไม่มีความเชี่ยวชาญพอ ไม่ควรจับงูด้วยตนเอง แต่ควรรีบโทรแจ้ง 1169 หรือ 199 เพื่อขอความช่วยเหลือ 

gray scottish cat in the room on the bed under the sheet. close-up concept for a pet store

แมวโดนงูรัดทำไงดี ต้องช่วยแบบไหน  

แมว เป็นอีกอาหารหลักของงู โดยเฉพาะงูเหลือม และเมื่อแมวเจองู ส่วนใหญ่แมวจะไม่หนี แต่มักจะเข้าไปดูด้วยความสงสัย ทำให้แมวมักตกเป็นเหยื่อของงูได้ง่าย และเป็นอีกปัจจัยที่ทำให้งูเหลือมชอบเข้าบ้านคน เพื่อเข้าไปล่าแมว ซึ่งเป็นเหยื่ออันโอชะของมัน 

คุณนิก อสรพิษวิทยา หรือ นาย อนิรุธ ชมงาม จากชมรมอสรพิษวิทยา ซึ่งเป็นผู้เชี่ยวชาญเรื่องงู และการจับงู ได้กล่าวว่า “งูจะจู่โจมด้วยการรัดตัวแมวอย่างรวดเร็ว และรัดแน่นขึ้นเรื่อย ๆ จนกระทั่งแมวช็อก และตายในที่สุด หากเราไปเห็นหรือช่วยไม่ทันภายใน 1 นาที อาจช่วยชีวิตแมวไม่ทัน และวิธีช่วยแมวจากการถูกงูรัด คือ ต้องทำให้งูตกใจ ทำให้งูรู้สึกว่ากำลังถูกคุกคาม อาจใช้ไม้เคาะ หรือใช้ตีหัวงูแบบรัว ๆ โดยไม่จำเป็นต้องออกแรงตีมาก แค่ตีให้งูรู้สึกกังวล แล้วงูจะค่อย ๆ คลายที่รัดออก และเลื้อยหนีไป” 

และคุณนิกยังได้เสริมอีกว่า “อีกวิธีหนึ่ง หากเป็นผู้ที่มีประสบการณ์เคยจับงู หรือรู้วิธีในการจับงู คือ คว้าคองูเอาไว้ แล้วนำแอลกอฮอล์ หรือเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์กรอกใส่ปากงู ไอระเหยของแอลกอฮอล์จะทำให้งูสำลัก และคลายตัวออกจากสิ่งที่มันรัดอยู่ ซึ่งวิธีนี้ คนลงมือต้องมีสติ และทำอย่างรวดเร็ว เพราะมีเวลาน้อยมากในการช่วยชีวิตแมวที่ตกเป็นเหยื่อ