ในยุคปัจจุบัน คำว่า “โว้ค” (Woke) ได้กลายเป็นคำที่มีความหมายลึกซึ้งและหลากหลาย บางคนมองว่าเป็นสัญลักษณ์ของการตื่นตัวในประเด็นทางสังคม ขณะที่อีกหลายคนกลับมองว่าเป็นเครื่องมือที่สร้างความขัดแย้งในสังคม แต่จริง ๆ แล้ว วัฒนธรรม “โว้ค” หมายถึงอะไรกันแน่ และทำไมถึงมีทั้งผู้สนับสนุนและผู้ต่อต้านอย่างมากมาย? บทความนี้จะพาไปสำรวจความหมายของคำว่า “โว้ค” ต้นกำเนิด และเหตุผลที่ทำให้เกิดกระแสวิพากษ์วิจารณ์

ความหมายและต้นกำเนิดของ “โว้ค”

คำว่า “โว้ค” มีต้นกำเนิดจากภาษาอังกฤษที่แปลว่า “ตื่น” หรือ “ตระหนัก” ในช่วงทศวรรษ 1940 คำนี้เริ่มใช้ในหมู่ชาวแอฟริกัน-อเมริกันเพื่อแสดงถึงการตื่นตัวในเรื่องความอยุติธรรมทางสังคม โดยเฉพาะในประเด็นเกี่ยวกับการเหยียดเชื้อชาติ แต่เมื่อเข้าสู่ศตวรรษที่ 21 “โว้ค” ได้ขยายความหมายออกไปครอบคลุมประเด็นที่หลากหลาย เช่น ความเท่าเทียมทางเพศ การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ สิทธิของชุมชน LGBTQ+ และอื่น ๆ

ในปัจจุบัน “โว้ค” ไม่ได้เป็นเพียงคำศัพท์ แต่กลายเป็นแนวคิดหรือวัฒนธรรมที่สนับสนุนการตระหนักรู้ในปัญหาสังคมและการเคลื่อนไหวเพื่อความยุติธรรม โดยผู้ที่สนับสนุนวัฒนธรรมนี้มักจะมองว่าการเป็น “โว้ค” คือการแสดงความรับผิดชอบต่อสังคมและการสร้างโลกที่ดีกว่าเดิม

เหตุใดผู้คนถึงต่อต้านวัฒนธรรม “โว้ค”?

แม้ว่าหลักการของ “โว้ค” จะมุ่งเน้นไปที่ความยุติธรรมและความเท่าเทียม แต่กลับมีผู้คนจำนวนไม่น้อยที่ต่อต้านวัฒนธรรมนี้ ด้วยเหตุผลที่หลากหลาย เช่น:

1. การถูกมองว่าเป็นการบังคับทางความคิด: หลายคนรู้สึกว่าวัฒนธรรม “โว้ค” มักบังคับให้ผู้คนต้องยอมรับแนวคิดบางอย่าง แม้กระทั่งในกรณีที่ความคิดเห็นเหล่านั้นขัดกับความเชื่อหรือค่านิยมของตนเอง ผู้ที่ไม่เห็นด้วยกับ “โว้ค” อาจถูกมองว่าเป็น “คนล้าหลัง” หรือ “ไม่มีความเห็นอกเห็นใจ” ซึ่งทำให้เกิดความรู้สึกถูกกดดัน
2. ความเกินเลยของCancel Culture: วัฒนธรรม “โว้ค” มักถูกเชื่อมโยงกับแนวคิดการแบนสิ่งหนึ่งๆ หรือ Cancel Culture ซึ่งเป็นการโจมตีหรือแบนบุคคลที่แสดงออกหรือกระทำสิ่งที่ถูกมองว่าไม่เหมาะสมในสังคม ผู้วิจารณ์มองว่านี่เป็นการทำลายเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็นและไม่เปิดโอกาสให้เกิดการถกเถียงอย่างสร้างสรรค์
3. การเมืองและการแบ่งแยก: วัฒนธรรม “โว้ค” ถูกนำไปใช้ในบริบททางการเมืองจนกลายเป็นเครื่องมือในการแบ่งแยกกลุ่มคน ความแตกแยกนี้มักเกิดจากการที่แต่ละฝ่ายพยายามผลักดันแนวคิดของตนเองโดยไม่ยอมรับความคิดเห็นที่แตกต่าง ทำให้เกิดความตึงเครียดในสังคม
4. ความไม่สมเหตุสมผลในบางกรณี: ผู้วิจารณ์บางคนมองว่าแนวคิด “โว้ค” บางประการมีลักษณะสุดโต่งหรือไม่สมเหตุสมผล ตัวอย่างเช่น การเปลี่ยนแปลงในสิ่งที่เคยเป็นเรื่องธรรมดา เช่น ภาษา ศิลปะ หรือวัฒนธรรมที่ไม่เคยถูกมองว่ามีปัญหาในอดีต ซึ่งบางครั้งกลับสร้างความไม่พอใจให้กับผู้คนกลุ่มใหญ่

โว้คในบริบทของสังคมไทย

สำหรับในประเทศไทย แนวคิด “โว้ค” เริ่มปรากฏให้เห็นมากขึ้นในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา โดยเฉพาะในกลุ่มคนรุ่นใหม่ที่ตระหนักถึงปัญหาสังคม เช่น ความเท่าเทียมทางเพศ การสนับสนุนสิทธิของแรงงาน หรือการเรียกร้องความโปร่งใสในรัฐบาล กลุ่มคนรุ่นใหม่เหล่านี้มักใช้สื่อสังคมออนไลน์เป็นพื้นที่ในการแสดงออกและผลักดันประเด็นเหล่านี้สู่สาธารณะ เช่น การรณรงค์เพื่อยุติการเลือกปฏิบัติต่อกลุ่มคนหลากหลายทางเพศ หรือการตั้งคำถามต่อโครงสร้างที่ไม่เป็นธรรมในองค์กรต่าง ๆ

อย่างไรก็ตาม วัฒนธรรม “โว้ค” ในไทยยังคงเผชิญกับความท้าทายจากความเชื่อดั้งเดิมและโครงสร้างสังคมที่แตกต่างจากตะวันตก ทั้งนี้ ความแตกต่างในมิติของวัฒนธรรมและประวัติศาสตร์ของไทยทำให้แนวคิด “โว้ค” ถูกมองว่าเป็นสิ่งใหม่ที่ต้องใช้เวลาในการปรับตัวและยอมรับในวงกว้าง โดยเฉพาะในกลุ่มที่ยึดถือค่านิยมดั้งเดิมและมองว่าแนวคิดนี้อาจเป็นภัยต่อความเป็นไทย

สรุป

วัฒนธรรม “โว้ค” เป็นทั้งโอกาสและความท้าทายในสังคมปัจจุบัน ในด้านหนึ่ง มันช่วยให้ผู้คนตื่นตัวและผลักดันให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในเชิงบวก แต่ในอีกด้านหนึ่ง มันอาจกลายเป็นแหล่งของความขัดแย้งและการแบ่งแยก หากไม่มีการพูดคุยและถกเถียงอย่างสร้างสรรค์ ในท้ายที่สุด ความสำคัญของ “โว้ค” อยู่ที่การสร้างสมดุลระหว่างการสนับสนุนความยุติธรรมและการเคารพในความหลากหลายของความคิดเห็น ซึ่งเป็นหัวใจสำคัญของสังคมที่ยั่งยืนและมีความปรองดอง

อากาศร้อน ๆ ในเมืองไทย ทำให้เราหลีกหนีไม่พ้นกับเหงื่อและคราบไคล นอกจากจะกลิ่นเหม็นอับ ยังก่อให้เกิดขึ้ไคลที่เกิดจากหนังกำพร้าของเราผลัดอยู่ทุกวันอยู่แล้ว เจอเหงื่อเข้าไปอีก กลายเป็นคราบและมีกลิ่นตัว บางคนมีกลิ่นตัวรุนแรง เพราะทั้งเหงื่อทั้งไขมัน เป็นปัญหารบกวนจิตใจและคนรอบข้าง ซึ่ง “สารส้ม” เป็นตัวที่ช่วยทำความสะอาดขึ้ไคลออกจากผิว และยังช่วยดับกลิ่นได้เป็นอย่างดี ซึ่งคนไทยนิยมใช้ดับกลิ่นกันมาช้านาน 

หลายคนอาจเคยได้ยินสรรพคุณสารส้มใช้ดับกลิ่นเต่าและแกว่งน้ำขุ่นให้ใส แต่ที่จริงสารส้มมีประโยชน์มากกว่าที่คิด วันนี้ zblogged มีเกร็ดความรู้ดี ๆ เกี่ยวกับสารส้ม ประโยชน์และโทษของสารส้มมีอะไรบ้าง สารส้มมีคุณสมบัติอย่างไร ใช้สารส้มทารักแร้ได้ไหม 

สารส้ม (ชื่อเคมี Alum) คือ สารทำให้หดตัว Astringent ที่เรียกว่า เกลือเชิงซ้อน ผลึกเกลือของสารประกอบที่มีธาตุอะลูมิเนียมและซัลเฟตเป็นสารประกอบหลัก มีรสฝาดเปรี้ยวไม่มีสี ไม่มีกลิ่น สามารถละลายน้ำได้ 

ประเภทของสารส้ม 

สารส้มสามารถแบ่งออกเป็น 2 ประเภท ได้แก่

1. Potassium Alum

สารส้มชนิดโพแทสเซียม อลัม เป็นเกลือโพแทสเซียมซัลเฟตที่มีน้ำ (Hydrated Potassium Aluminum Sulphate) มีลักษณะเป็นผลึกใส ไม่มีสี และอาจพบเป็นผงสีขาวละเอียดได้เช่นกัน 

2.Ammonium Alum 

สารส้มชนิดแอมโมเนียม เป็นเกลือแอมโมเนียม อะลูมิเนียมซัลเฟตที่มีน้ำ (Hydrated Ammonium Aluminum Sulphate) มีลักษณะเป็นผลึกใส ไม่มีสี 

สามารถนำสารส้มทั้ง 2 ชนิดไปใช้ประโยชน์ได้เหมือนกัน ทั้งในระบบครัวเรือนและภาคอุตสาหกรรม แต่สารส้มที่นิยมนำไปใช้งานมากที่สุด คือ สารส้มชนิดโพแทสเซียม อลัม (Potassium Alum)

คนในสมัยโบราณ นอกจากจะนำไปใช้แกว่งน้ำให้ตกตะกอน ยังนำสารส้มใช้ห้ามเลือดในกรณีที่เป็นแผลตื้น ๆ หรือแผลที่ไม่ลึกมาก โดยการบดให้เป็นผงละเอียดใช้โรยแผล นอกจากนี้ยังมีการนำสารส้มใช้ห้ามเลือดในกรณีที่ถอนฟัน ด้วยการใช้สารส้ม 1 ส่วน ละลายน้ำเย็น 9 ส่วน หรือ ละลายกับน้ำต้มเดือด 3 ส่วน แล้วใช้อมห้ามเลือดจากการถอนฟัน หรือใช้อมเป็นประจำเพื่อแก้บาดแผลในปาก และป้องกันฟันโยก ฟันคลอน เหงือกร่น

คุณสมบัติของสารส้ม

• ไม่มีสี ไม่มีกลิ่น เหมาะกับผู้ที่ไม่ชอบกลิ่นน้ำหอม แพ้น้ำหอม รวมถึงผู้ที่ชอบใช้น้ำหอม เพราะไม่มีกลิ่นไปหักล้างหรือรบกวนกลิ่นน้ำหอมที่ใช้ 
• ไม่มีส่วนผสมของครีมและน้ำมัน จึงใช้ได้โดยไม่เปื้อนเสื้อผ้า 
• ปลอดภัยต่อร่างกาย เพราะสารส้มมีคุณสมบัติเป็นประจุลบ ไม่สามารถซึมผ่านผนังเซลล์ผิวหนังเข้าสู่ร่างกายได้ ไม่เกิดการอุดตันรูขุมขน และไม่ทำลายโอโซน ไม่เป็นพิษต่อสิ่งแวดล้อม 
• มีความคงทนต่อสภาพแวดล้อม ไม่เสื่อมสภาพ ไม่เสื่อมสภาวะต่ออุณหภูมิห้อง 

ประโยชน์ของสารส้ม 

• ระงับกลิ่นตัว ด้วยการกวนสารส้มในน้ำ ใช้ผ้าชุบน้ำเช็ดตัว ช่วยระงับกลิ่นตัวได้ 100% นานถึง 24 ชั่วโมง สามารถใช้สารส้มทารักแร้ดับกลิ่นตัวได้เป็นประจำ โดยไม่เกิดอันตราย 
• เปลี่ยนน้ำขุ่นให้กลายเป็นน้ำใส โดยการกวนสารส้มในน้ำ สารแขวนลอยต่าง ๆ จะตกตะกอนลงก้น เหลือแต่น้ำใส ๆ ไว้ใช้อุปโภคได้
• ใช้ดับกลิ่นคาว โดยการกวรสารส้มในน้ำ แล้วนำน้ำที่ได้ไปล้างปลา เนื้อ หรือเครื่องในสัตว์ที่ต้องการดับกลิ่น
• ใช้ห้ามเลือด ด้วยการป่นหรือบดสารส้มให้เป็นผงละเอียดแล้วละลายน้ำ หรือใช้โรยบนบาดแผลได้เลย ซึ่งจะรู้สึกแสบเล็กน้อย แต่ห้ามเลือดได้ผลดี 
• ทาแก้ผื่นคันตามผิวหนังจากยุงหรือแมลงกัด และอาการคันระคายเคืองผิวหนังจากสาเหตุอื่น ๆ 
• ใช้หลังโกนหนวดไม่ให้เกิดการระคายเคือง ช่วยห้ามเลือดและสมานแผลที่เกิดจากการโกนหนวด
• ทำให้อาเจียนเพื่อถอนพิษ กรณีที่เผลอกินหรือกลืนสารพิษ เช่น กินเห็ดเมา กินยาผิด กลืนสารเคมี กรดหรือด่าง ให้ตำสารส้มละลายน้ำ แล้วดื่มถอนพิษ จะทำให้อาเจียนเอาพิษออกมา 
• ชุบไส้ตะเกียง ทำให้ไม่มีควัน วิธีคือ ใช้กวนสารส้มในน้ำ แล้วนำไส้ตะเกียงไปชุบ จากนั้นนำไปตากแดดให้แห้ง เวลาที่จุดตะเกียงก็จะไม่มีควันรบกวน
• รักษาถั่วงอกให้กรอบ สด เก็บได้นาน โดยการนำถั่วงอกแช่ลงในน้ำที่กวนด้วยสารส้ม แล้วค่อยตั้งให้สะเด็ดน้ำ 
• ดองผักให้กรอบ และช่วยให้อาหารกรอบ โดยเฉพาะผัก ทำง่าย ๆ โดยการนำผักไปแช่ในน้ำที่กวนด้วยสารส้ม ก่อนนำผักไปดองหรือปรุงอาหาร 
• ช่วยให้ข้าวเหนียวมีเมล็ดสวย วิธีทำ น้ำข้าวเหนียวแช่ในน้ำที่กวนด้วยสารส้ม ทิ้งไว้ประมาณ 20 นาที แล้วเปลี่ยนน้ำแช่ใหม่ เมื่อนำไปนึ่ง ข้าวเหนียวจะเรียงเม็ดสวย น่ารับประทาน นุ่ม และเก็บได้นานขึ้น
• เก็บรักษาพริกขี้หนูให้สดได้นาน โดยการนำพริกขี้หนูแช่ในน้ำสารส้มสักครู่ แล้วนำไปผึ่งให้แห้ง และเมื่อจะทานจะต้องล้างพริกก่อนทุกครั้ง  
• กันบูด ใช้สารส้มผสมกับแป้งเปียกเพื่อใช้กันบูดได้ 
• ใช้ป้องกันและรักษาส้นเท้าแตก 
• ใช้ในอุตสาหกรรมต่าง ๆ เช่น ย้อมสีผ้าเพื่อช่วยให้สีติดเส้นใยได้ดีขึ้น อุตสาหกรรมกระดาษ การประปา การบำบัดน้ำเสีย เป็นต้น 

ข้อควรระวังในการใช้สารส้ม 

แม้ว่าสารส้มมีประโยชน์ในหลายด้าน แต่ถ้าใช้ผิดวิธีก็อาจเกิดผลข้างเคียงได้ เนื่องจากสารส้มมีสารประกอบเป็นอะลูมิเนียมและซัลเฟต จึงต้องระมัดระวังในการใช้ และเพื่อใช้สารส้มให้ได้ผลอย่างปลอดภัย ควรใช้ในปริมาณที่เหมาะสม และปรึกษาผู้เชี่ยวชาญก่อนที่จะนำไปใช้ เพราะการใช้สารส้มในบางกรณีอาจเกิดอันตรายได้ เช่น การทานสารส้มอะลัมเพื่อช่วยให้อาเจียนขับสารพิษ แต่ถ้าทานในปริมาณมากเกินไป จะทำให้ร่างกายดูดซึมอะลูมิเนียมเข้าไปได้ รวมถึงผลข้างเคียงอื่น ๆ  เช่น อาการคลื่นไส้ หรือ ปวดศีรษะ ดังนั้น เพื่อความปลอดภัย แนะนำว่า ควรศึกษาข้อมูลให้ละเอียด รวมทั้งปรึกษาผู้เชี่ยวชาญก่อนใช้สารส้มดีที่สุด

ทาร์ตไข่ ขนมหวานแสนอร่อย คัสตาร์ดจากแป้งพายกรอบ ๆ แต่นุ่มละมุนลิ้นด้วยไข่แดง กลิ่นหอม ๆ ยามออกจากเตาร้อน ๆ จึงไม่แปลกที่ใครหลายคนจะโปรดปรานขนมชนิดนี้ และคนส่วนใหญ่ก็มักเข้าใจว่าเป็นขนมต้นตำรับจากเมืองฮ่องกงหรือมาเก๊า เพราะเป็นของขึ้นชื่อลือชาที่ใครไปเที่ยวแล้วต้องชิม ต้องซื้อกลับมาฝากคนที่บ้าน แต่ที่จริง ต้นกำเนิดของทาร์ตไข่กลับไม่ใช่ในโซนเอเชีย แต่กลับมีที่มาจากคนละฝั่งทวีปเสียด้วยซ้ำ! แถมคนที่คิดค้นสูตรทาร์ตไข่ ก็ไม่ใช่นักทำขนม หรือพ่อครัว แม่บ้านที่ไหน แต่ทาร์ตไข่ คือ เมนูกำจัดไข่แดงเหลือทิ้งจากการซักรีดของพระในอาราม !! โอ้ละหนอ เป็นไงมาไงกันละนี่ ถ้าอย่างนั้นต้องตามไปดูประวัติทาร์ตไข่ มาจากประเทศอะไรกันแน่ และทำไมจากของเหลือทิ้งจึงกลายเป็นขนมแสนอร่อยสุดฮิตที่รู้จักกันทั่วโลก 

ย้อนกลับไปถึงต้นกำเนิดของทาร์ตไข่ คือ ขนมหวานสัญชาติของโปรตุเกส เรียกว่า Pastéis de Nata ซึ่งมีประวัติมาอย่างยาวนาน โดยสูตรขนมชนิดนี้เกิดขึ้นในช่วงก่อนศตวรรษที่ 16 โดยพระสงฆ์คาทอลิก จากอาราม Hieronymites ในลิสบอน ซึ่งในสมัยนั้น พระและชีจะใช้ไข่ขาวเพื่อทำให้เสื้อผ้าอยู่ทรง ทำให้มีการใช้ไข่ขาวในปริมาณมาก จึงมีไข่แดงเหลือทิ้งจำนวนมากตามไปด้วย และด้วยเมืองลิสบอนในตอนนั้นเป็นอาณาจักรใหม่ที่เป็นเส้นทางการค้าสำคัญ ทำให้มีสินค้านำเข้ามาแลกเปลี่ยนค้าขายมากมาย โดยหนึ่งในนั้นก็คือน้ำตาล และโปรตุเกสเองก็สามารถเข้าถึงโรงงานน้ำตาลได้มากถึง 2,500 แห่ง เมื่อมีไข่แดงเหลือทิ้งมากมาย ประกอบกับน้ำตาลก็มีอยู่มากในขณะนั้น พระและชีในวัดจึงเกิดไอเดียนำทั้งสองสิ่งนี้มาอบเป็นขนมต่าง ๆ เป็นแนวทางและวิธีการลดขยะอาหาร ไม่ให้ไข่แดงถูกทิ้งโดยเปล่าประโยชน์ จนได้กำเนิดเมนูใหม่อย่าง “ทาร์ตไข่” ขึ้นมา

Egg tart on wooden background.

ต่อมาในช่วงศตวรรษที่ 1800 เกิดสงครามกลางเมืองจนเกิดความวุ่นวายในโปรตุเกส เกิดการปฏิวัติเสรีนิยม ลุกลามใหญ่โตจนกระทั่ง ค.ศ.1820 รัฐบาลโปรตุเกสได้หยุดจ่ายเงินให้กับวัดต่าง ๆ เมื่อไม่เงินสนับสนุนกิจกรรมภายในวัด ทำให้อารามและคอนแวนต์หลายแห่งต้องปิดตัวลง ส่วนวัด Jeronimos ที่ทำทาร์ตไข่กินกันเองภายในวัด เพื่อจะได้ไม่ต้องทิ้งไข่แดงให้สูญเปล่า ก็ได้ทำทาร์ตไข่ออกมาขายเพื่อหารายได้ให้วัดยังคงดำเนินการต่อไปได้ และด้วยที่เขตเบเล็มที่ตั้งของวัดนี้อยู่ไม่ไกลจากตัวเมืองลิสบอน จึงมักมีนักท่องเที่ยวมาเยี่ยมชมความสวยงามของวัดแห่งนี้ รวมไปถึงสถาปัตยกรรมอื่น ๆ ในบริเวณใกล้เคียง ทำให้ทาร์ตไข่กลายเป็นที่รู้จักและขยายเป็นวงกว้างมากขึ้น และเป็นที่ชื่นชอบจนได้รับความนิยมของนักท่องเที่ยว และเมืองอื่น ๆ ในโปรตุเกส

Egg tart on wooden background.

แต่แล้วก็สุดที่จะยื้อได้ อารามถูกสั่งปิดตัวลง แต่เพื่อไม่ให้ทาร์ตไข่ขนมยอดนิยมของทุกคนสูญหายไป พระลูกวัดจึงได้ขายสูตรทาร์ตไข่ให้กับเจ้าของโรงกลั่นน้ำตาล และ 3 ปีต่อมา โรงกลั่นได้เปิดร้านเบเกอร์รี่มีชื่อว่า “Fábrica de Pastéis de Belém” โดยมีเมนูเด็ดและโด่งดังก็คือ ทาร์ตไข่ โดยเรียกว่า “Pastéis de Belém” (เพื่อไม่ให้ซ้ำกับ Pastéis de Nata) กลายเป็นร้านทาร์ตไข่ที่มีชื่อเสียงของโปรตุเกส และเป็นต้นตำรับของทาร์ตไข่ที่ได้แพร่กระจายไปทั่วทุกมุมโลก 

ขนมอบจากเมืองโปรตุเกสได้ข้ามทวีปมาเติบโตในเอเชีย เพราะฮ่องกงและมาเก๊าเคยเป็นส่วนหนึ่งของประเทศอังกฤษและโปรตุเกสมาก่อน ทำให้มีการสืบทอดต่อกันมาจนถึงปัจจุบัน และกลายเป็นขนมที่ขึ้นชื่อของทั้งสองประเทศนั่นเอง